Hansı yaşda hansı texnologiya?
Yaşa görə texnologiyadan istifadəyə dair qanunvericilik aktları və ya elmi cəhətdən sübut edilmiş məlumatlar yoxdur. Lakin dünyanın müxtəlif ölkələrində bir çox təşkilatlar bu mövzuda araşdırmalar aparır və tövsiyələr dərc edirlər. Bu sahədə aparıcı qurumlardan biri olan Amerika Pediatriya Akademiyası qlobal səviyyədə texnologiyanın yaşa görə istifadəsi ilə bağlı geniş araşdırmalar aparır. Dünyanın bir çox ölkələri uşaqların texnologiyadan istifadəsi ilə bağlı öz siyasətlərini yaratarkən APA-nı istinad edir.
0-2 Yaş Dövrü
Körpələrin beyinləri ekran qarşısında qaldıqları hər saniyə zədələnir və bu səbəbdən bu yaş aralığında olan uşaqlar heç bir şəkildə texnoloji cihazlarla tanış edilməməlidir. 0-2 yaşlı uşaqlar taxta bloklar, qum və fiziki oyuncaqlarla oynamalı, real insanlarla ünsiyyət qurmalıdırlar. Körpəni sakitləşdirmək üçün ən yaxın ekranın qarşısında oturmaq, ağlamağı dayandırmaq üçün uşağın ağzını bağlamaq kimidir.
3-4 yaş dövrü
Bu yaş dövründə uşaqlar konkret anlayışlarla yanaşı, mücərrəd anlayışlara da maraq göstərməyə başlayırlar. Onlar indi daha aktiv və danışıqlıdırlar. Türkiyədə bir çox ekspertlər deyirlər ki, bu müddət ərzində uşağın ekran qarşısında keçirdiyi vaxt məhdud olmalıdır. Bəzi ekspertlərə görə bu vaxt yarım saat, bəzilərinə görə isə 1 saatdır. “Facebook əsrində uşaq böyütmək” kitabının müəllifi Ceyms Steyer bildirir ki, bu müddət heç vaxt gündə 1 saatı keçməməlidir. Təbii ki, bu tövsiyə hər gün bir saat məcburi iş kimi qəbul edilməməlidir. Əslində, bu yaş aralığında olan uşaqlar ekrandan nə qədər uzaq qalsalar, bir o qədər yaxşıdır. Bu arada uşağın baxacağı proqramlar valideynlər tərəfindən diqqətlə seçilməli, çox təsir edici reklamlara, musiqi kliplərinə üstünlük verilməməlidir. Uşaqlar verilişə baxan zaman valideynlər olmalıdır. Əgər uşaq planşet və ya telefonda proqramdan istifadə edəcəksə, ana və ya ata hələ də onların ixtiyarında olmalıdır və telefon təyyarə rejiminə qoyulmalıdır.
5-6 Yaş Dövrü
Bu yaş aralığında olan uşaqlar daha çox proqramdan istifadə edib və internetdə sörf etməyə başlaya bilərlər. Lakin onların sörfinq bacarıqlarının inkişafı onların zehni inkişafının tam olması demək deyil. Sörf taxtasını daşımağa gücü çatdığına görə uşağı şiddətli dalğalarla tək qoymaq olmaz. Yəni heç vaxt təkbaşına internetə daxil ola bilməzlər, Youtube və ya buna bənzər saytları təkbaşına gəzə bilməzlər. Bu yaş dövrü üçün texnoıogiyadan istifadə gündə bir saatdan çox olmamalıdır.
Bundan əlavə, uşaq otağında mavi ekran olmamalı, yatmazdan bir saat əvvəl bütün smart cihazlar söndürülüb, ailə qonaq otağında vaxt keçirəndə, heç kim baxmayanda belə televizor açıq qalmamalıdır. Valideynlər uşağın hansı proqramlardan istifadə edə və ya baxa biləcəyi ilə bağlı araşdırma aparmalı və müvafiq qərarlar verməlidir.